پس از چاپ کتاب اصول و مبانی تربیت‌بدنی و ورزش (رمضانی نژاد، 1386) و تاریخ تربیت‌بدنی و علوم ورزشی (رمضانی‌نژاد، 1387) بسیاری از همکاران و دانشجویان گرامی بر تداخل موضوعات، دشوار بودن فهم برخی از مطالب کتاب برای خوانندگان تأکید کرده بودند. این بازخورد و راهنمایی ارزنده سبب شد که در صدد تدوین مجموعه کتاب‌های مستقل، کوچک و کاربردی برای تبیین مبانی تربیت‌بدنی و ورزش با رویکرد علوم انسانی بر آییم. به‌طور کلی، تربیت‌بدنی و ورزش از سه مبانی اساسی تاریخی، تربیتی و علمی تشکیل شده است که با توجه به شرایط خاص هر جامعه می‌توان مبانی اجتماعی – فرهنگی و مبانی ارزشی و اخلاقی را هم به آن افزود. این مبانی به صورت یک مجموعه کتاب و با همین عناوین تدوین شده است.
در جلد اول این مجموعه و از جنبه تاریخی، ورزش را می‌توان مجموعه‌ای از فعالیت‌های مرتبط با بهداشت و سلامتی، انواع فعالیت‌های بدنی، بازی‌ها، سرگرمی‌ها و تفریحاتی در نظر گرفت که به صورت نظاممند یا غیر رسمی از گذشته در جوامع مختلف و با اهداف کم و بیش مشابهی گسترش یافته است. بازی و ورزش، بخش کوچکی از تاریخ زندگی آدمی را تشکیل می‌دهد که بررسی ان برای کارشناسان علوم ورزشی لازم است. آگاهی از ریشه‌های تاریخی این پدیده، رابطه آن با دیگر ابعاد زندگی اجتماعی نه فقط برای درک هویت و تحول تاریخی ورزش ضروری است، بلکه نشان می‌دهد چگونه یک نیاز فطری و طبیعی کارکردهای مختلف تربیتی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی پیدا کرده و توانسته است و از مبانی علوم انسانی و زیستی در جهت اهداف سلامتی، تربیتی و اجتماعی قرار گیرد. البته بررسی موضوعات تاریخی در ورزش هنوز اهمیت و جایگاه ارزشمند خود را در مطالعات علمی پیدا نکرده است و به همین دلیل منابع و تحقیقات بسیار کمی در این زمینه وجود دارد. با وجود این، مطالب کتاب جنبه نقلی و گزارشی ندارد و به صورت تحلیلی و انتقادی نگارش شده است. بنابراین، هدف بررسی انواع و اشکال فعالیت‌های بدنی و ورزشی – نظامی تقریباً مشابه دوره قدیم نیست، بلکه تلاش شده است که خوانندگان بیشتر با بسترهای فکری و شرایط اجتماعی – فرهنگی اثرگذار بر ورزش آشنا شوند.
هدف اصلی این کتاب فقط توصیف مجموعه‌ای از انواع فعالیت‌های جسمانی و انواع بازی و ورزش نیست، بلکه بررسی میراث تاریخی – فکری یا اندیشه و تفکر مربوط به ورزش بسیار مهم است. چون مبانی فکری و فرهنگی هر یک از دوره‌های تاریخی بستر اصلی ورزش را تشکیل می‌دهد، بنابراین باید دریافت که ورزش در بستر اجتماعی- فرهنگی هر دوره چه جایگاهی داشته است و به دنبال چه اهدافی بوده و از کدام برنامه برای دستیابی به آن اهداف سود برده است. بررسی اولیه، کامل و شناخت دقیق پدیده تربیت‌بدنی ورزش در هر تمدن یا کشوری به تجزیه و تحلیل همه جانبه شرایط اجتماعی، تاریخی، فرهنگی و سیاسی نیاز دارد، در غیر این صورت نمی‌توان به شناخت جامعی از این پدیده دست یافت و دانشجویان نیز به‌طور ناقص و فقط با مجموعه‌ای از رویدادهای تاریخی و ورزشی و بدون در نظر گرفتن بستر فکری آن آشنا می‌شوند.
مبانی تاریخی – فکری تربیت‌بدنی و ورزش در دوره قدیم به وسیله کریمی(1364) و به ویژه به وسیله قنبری نیاکی(1367) به خوبی بررسی و در تنظیم این کتاب نیز از این منابع استفاده فراوان شده است. البته منابع بسیاری نیز مورد بازبینی و کنکاش قرار گرفته‌اند. در فصل اول، تعاریف و مفاهیم اولیه درس و در فصل دوم وضعیت تربیت‌بدنی و ورزش در تمدن‌های مهم شرق باستان مانند چین، مصر و هند بررسی شده است. فصل سوم به تربیت‌بدنی دو تمدن اروپایی، روم و یونان اختصاص یافته است. فصل چهارم نیز اهمیت خاصی از نظر فکری دارد و در آن ابعاد مختلف المپیک باستان و جدید بررسی شده است. در حقیقت بازی‌های المپیک، اوّلین مجموعه از مسابقات و رقابت‌های ورزشی است که بر اساس یک پیشینه تاریخی- اعتقادی در دوره قدیم و بر پایه تفکرات اجتماعی- تربیتی کوبرتن در دوره جدید شکل گرفته است. و در فصل پنجم تربیت‌بدنی و ورزش ایران باستان به دلیل اهمیت تاریخی و فرهنگی آن بیشتر بررسی شده است. در فصل ششم تربیت‌بدنی قرون وسطی به مثابه یک دوره تاریخی طولانی و موثر بر وضعیت ورزش بررسی شده است. فصل هفتم به تفکر تربیت‌بدنی و ورزش در صدر اسلام و دیدگاه اندیشمندان اسلامی و وضعیت کلی ورزش ایران اختصاص دارد. البته هنوز به نظر می‌رسد که برای بازشناسی تفکر تربیت‌بدنی و ورزش در فرهنگ ملی و دینی ایران به مطالعات بیشتر و عمیق‌تری نیاز است. به‌طور کلی، چون تربیت‌بدنی و ورزش نوعی تربیت است و در راستای تحقق بخشی از اهداف آن حرکت می‌کند، از این رو بیشترین توجه به وضعیت تعلیم و تربیت و سپس تربیت‌بدنی جوامع مورد نظر است و موضوعات تاریخی و اجتماعی حذف شده است.
این کتاب می‌تواند بخشی از نیازهای آمورشی دانشجویان را در دروس تاریخ تربیت‌بدنی و ورزش، اصول و مبانی تربیت‌بدنی و ورزش، مبانی فرهنگی و اجتماعی ورزش (مقطع کارشناسی)، فلسفه و تاریخ ورزش (مقطع کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی) و مبانی تاریخی و فلسفی ورزش (دوره دکتری مدیریت ورزشی) را بر آورده کند.
تعداد صفحات: 216
سال انتشار: 1391
