اثر گرمایی غذا
اثر گرمایی غذا[1] (TEF) عبارت است از افزایش مصرف انرژی همراه با مصرف، هضم و جذب غذا. اثر گرمایی غذا تقریباً 10 درصد از کل انرژی مصرفی را تشکیل می دهد. به اثر گرمایی غذا، گرمازایی القا شده از غذا[2] (DIT)، عمل دینامیکی ویژه[3] (SDA) و اثر ویژه غذا[4] (SEF) نیز گفته می شود. اثر گرمایی غذا را می توان به دو بخش اجباری و اختیاری (یا تطبیقی) تقسیم کرد. گرمازایی اجباری انرژی مورد نیاز برای هضم، جذب و متابولیسم مواد مغذی شامل سنتز و ذخیره سازی پروتئین، چربی و کربوهیدرات است. گرمازایی تطبیقی یا اختیاری انرژی مصرفی اضافه بر گرمازایی اجباری است که تصور می شود مربوط به عدم کارایی متابولیکی سیستم باشد که فعالیت اعصاب سمپاتیک تحریک شده است.
اثر گرمایی غذا برحسب ترکیب رژیم غذایی، تغییر می کند و پس از مصرف غذا مستقیماً افزایش می یابد، به ویژه پس از مصرف وعده ی غذایی حاوی مقادیر بیشتر پروتئینی در مقایسه با وعده ی غذایی که مقدار بیشتری چربی دارد. چربی با کارایی بیشتری متابولیزه می شود و فقط 4 درصد اتلاف دارد، در حالی که تبدیل کربوهیدرات به چربی برای ذخیره شدن 25 درصد اتلاف دارد. تصور می شود این عوامل، در خصوصیت چاق کنندگی چربی دخالت داشته باشند. هر چند که مقدار اثر گرمایی غذا به اندازه ی (مقدار) غذا و محتوای مواد مغذی آن بستگی دارد، اما 30 تا 90 دقیقه پس از صرف غذا کاهش می یابد. علاوه بر این، میزان اکسیداسیون مواد مغذی در افراد چاق هو لاغر فرق ندارد.
غذاهای ادویه دار، اثر گرمایی غذا را افزایش داده و طولانی می کنند. غذاهای حاوی فلفل قرمز و خردل میزان متابولیکی را تا 33 درصد بیشتر از غذاهای بدون ادویه افزایش می دهند. این اثر ممکن است بیشتر از سه ساعت به طول بکشد. کافئین، کاپسیسین و انواع چای از جمله چای سبز، چای سفید و اولنگ ممکن است مصرف انرژی و اکسیداسیون چربی را افزایش دهند.
اندازه گیری دقیق اثر گرمایی غذا فقط برای مقاصد تحقیقاتی مناسب است. بنابراین برای اندازه گیری اثر گرمایی غذا، لازم است مصرف انرژی پایه و انرژی مصرف شده ی اضافه بر مصرف انرژی پایه، هر 30 دقیقه یک بار به مدت حداقل 5 ساعت پس از صرف غذا تعیین شود. در محاسبات علمی، اثر گرمایی غذا بیشتر از 10 درصد مصرف انرژی استراحت که به مجموع مصرف انرژِی استراحت و گرمازایی فعالیت اضافه می گردد، در نظر گرفته نمی شود.
[1] Thermic Effect of Food (TEF)
[2] Diet-Induced Thermogenesis (DIT)
[3] Specific Dynamic Action (SDA)
[4] Specific Effect of Food
